Obecnie trwają prace zmierzające do ustalenia dodatkowych opłat za opakowania. Szeroko mówi się o wprowadzeniu opłaty kaucyjnej, czy recyclingowej. Praktyczne przełożenie będzie wyglądało w następujący sposób, np.: butelka PET zostanie obciążona przykładową opłatą kaucyjną w wysokości 0,10PLN. Będzie to wówczas ekonomiczna motywacja dla finalnego konsumenta, aby pustą butelkę zwrócić do punktu skupu czy automatu w celu uzyskania zwrotu wpłaconej kaucji. Kaucja ta ma być mobilizacją do selektywnej zbiórki i poprawić obieg surowców wtórnych.
Ważnym elementem w tym projekcie jest fakt, że kaucje taką mają zapłacić wszyscy producenci opakowań.
Jej wysokość ma być zależna od rodzaju użytego na opakowanie surowca. Czyli opłaty niższe dla producentów korzystających z papieru, wyższe dla producentów opakowań plastikowych, a najwyższe dla opakowań wielomateriałowych.
Według analizy przeprowadzonej przez firmę Deloitte można wysnuć wniosek, że 5 lat obsługi systemu kaucyjnego kosztowałoby od 19 do 24 mld. PLN. Zakładając, że system objąłby jedynie koszty zbierania i transportu części opakowań i odpadów opakowaniowych.
Przedstawiona koncepcja wynika z konieczności wdrożenia przez Polskę do 2020 roku pakietu odpadowego.
Na pakiet ten składa się:
– dyrektywa o odpadach i ich składowaniu
– dyrektywa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych
Według nowych prawnych założeń do przyszłego roku dokładnie połowę odpadów będzie można ponownie wykorzystać. Po 5 latach ilość ta powinna wzrosnąć: do 60% odpadów komunalnych. W 2030r. do 65%, a w 2035r. zaledwie 10% odpadów z gospodarstw domowych będzie mogło być składowanych.
Obecnie w 11 krajach Unii Europejskiej obowiązują kaucje na butelki PET. W niektórych poziom recyklingu tych odpadów osiąga 90%. W Polsce szacuje się, że na rynek trafia ok. 220 tys. Ton opakowań PET. Natomiast do ponownego użytku wraca zaledwie jedna trzecia.
Na chwilę obecną zapowiedzi nie mają przejrzystej konstrukcji. Mówi się bowiem o opłacie recyklingowej i kaucji, traktując pojęcia te zamiennie. Choć ich przekaz prowadzi do różnych działań. Mianowicie: opłata recyklingowa ma konsumentów zniechęcić do danego opakowania natomiast kaucja ma zachęcić do oddania opakowania do ponownego napełnienia. W żadnym z tych przypadków nie ma mowy o recyklingu (komentarz: Krzysztof Baczyński, prezes Związku Pracodawców EKO-PAK dla money.pl).
Pojawia się również wiele pytań dotyczących:
– trybu i instytucji nakładającej opłatę
– miejsca do którego trafiałyby zebrane od konsumentów pieniądze
– sposobu rozliczania opłaty z punktami handlowymi czy skupami surowców wtórnych
– sposobu w jaki zmniejszyłoby to obciążenie mieszkańców kosztami zagospodarowania odpadów komunalnych
Projekt ustawy trafi jeszcze latem 2019r. do konsultacji społecznych. Wówczas branża uzyska odpowiedzi na powyższe pytania. Zmiany zostaną rozpatrzone pod koniec bieżącego roku.
Rynek opakowań w Polsce według danych Equity Advisors wart jest ok. 33 mld. PLN. Niemal połowa tej kwoty generowana jest z produkcji opakowań z plastiku i tworzyw sztucznych.
Zgodnie z prognozami Forum Gospodarki Odpadami ściągnięcie od przemysłu opakowaniowego nawet 0,02 PLN od opakowania mogłoby dać ok. 2 mld. PLN, które pokryłyby część kosztu zbiórki i zagospodarowania takich odpadów.